İhracatta Yapılması Gereken Gümrük İşlemleri Nelerdir

Yazı İçi Başlıklar

İhracatta gümrük işlemlerinde, ihracatı yapılan ürün, ithalatçı ülke ve ihracatın şekli dikkate alınarak, gümrük idaresine sunulacak belgeler hazırlanır.

Gümrük Beyannamesi
Fatura
Çeki Listesi
A.TR Dolaşım Belgesi / EUR-1 Dolaşım Belgesi

Gümrük İdaresine Sevk Öncesi Hazırlık

İhraç edilecek eşyanın gümrük idaresine sevk edilmesinden önce aşağıdaki hazırlıkların yapılması gerekir.

Eşyayı taşıyacak nakliyeci ile sözleşme yapılır ve malı taşıyacak araç plakası alınır.
İhracat için “Fatura” hazırlanır.
“Gümrük Beyannamesi” hazırlanır. İhracatçı birliğine kayıt ettirilerek, Nisbi Aidat Makbuzu alınır.
Ülkesine göre A.TR – EUR-1 ve Menşei Şahadetnamesi düzenlenir. Ticaret ve Sanayi Odasına onaylatılır.
Çeki Listesi tamamlanır. Ürünün, kayda bağlı ürün olması halinde İhracatçı Birliğine kayıt ettirilir ve onaylatılır.
İhracatın yapılacağı ülkeye göre FORM-A, Konsolosluk Onay Belgesi vb. gibi özel belgeler var ise hazırlanır.

Eşyanın Gümrüğe Beyanı

Gümrük rejimine tabi tutulmak istenen eşya, bu rejime uygun şekilde yetkili gümrük idaresine beyan edilmelidir. İthalat ve ihracat işlemine tabi tutulan mal ve hizmete, gümrük kanununun uygulanması için kanuna göre belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebini içeren Gümrük Beyanının yapılması gereklidir.

Gümrük beyanı; yazılı olarak, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla, sözlü olarak ya da eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir yolla yapılabilir. Gümrük Beyannamesini, kendi adına beyanda bulunan “beyan sahibi” kişi düzenler ve gümrük idaresine teslim etmesi gereklidir.

Gümrük Beyannamesinin Kabul ve Tescili

Gümrük idaresinde ilgili birime arz edilen gümrük çıkış beyannamesinin, öncelikle kabul ve tescili gerekir.

Bu nedenle; ihracata konu olan eşyanın muayeneye hazır durumda olması ve sözü edilen eşyayı sevk edecek nakliyat aracının da eşya mahalline gelmesi ya da yedi (7) iş günü içinde geleceğinin belgelenmesi zorunludur.

Fakat; bu noktada standardizasyon kontrolleri dışında, gümrük idaresince yaptırılacak tahlil ve ekspertiz gerektiren durumlarda veya geliş tarihleri ilgili belgelerdeki zamanı geçmemesi koşuluyla, nakliyatta kullanılacak taşıtların gelişinden önce çıkış beyannamesinin tesciline gümrük idaresince izin verilebilir. İlgili Gümrük İdaresince Gümrük Beyannamesinde bulunması gereken bilgilerin içeriği, diğer ihracata konu belgelerin varlığı, beyannameyi imza edenin yetkisi ve diğer yasal işlemler gümrük idaresince kontrol edilir. Gerekli kontroller yapıldıktan sonra Gümrük Beyannamesinin tescili yapılır. Ancak; burada tescilin tamam olabilmesi için; gümrük idaresince tutulan deftere uygun şekilde kaydı, kayıt sıra numarası ve tarihi, görevli memurun imzası ile resmi mühürlerin varlığı aranır.

Bu işlem sonucunda alınan tescil numarası, çıkış beyannamesine eklenecek tüm diğer belgelere de yazılarak mühürlenir. Gümrük Beyannamesinin tescili ve kabulü sürecinde eğer bir eksikliğe rastlanırsa, bu eksiklik tescil işlemi sona ermeden önce giderilmelidir.

Bilgisayarlı sistem de; beyan sahibinin beyannameyi sisteme girmesiyle, beyanname sistem tarafından tescil edilmiş olur. Daha sonra beyan sahibi tarafından imzalanarak, dökümü alınan beyannameler gümrük irtibat servisindeki kabul memuruna verilirler. Kabul memuru daha önce sisteme girilmiş olan beyanname ile kendisine verilen beyannameyi karşılaştırır. Yapılan karşılaştırma sonucunda bir sorun çıkmazsa, kabul memuru ekran ve belge üzerindeki beyannameyi onaylar. Gümrük Beyannamesinin kabul ve tescilinden sonra, bilgisayar sistemi (EDİ-BİLGE) “Muayenenin şeklini” belirler.

Kırmızı Sahada, fiziki muayene,
Sarı Sahada, belgelerin muayenesi yapılır.

Muayene yapıldıktan sonra ilgili kolcu aracı mühürler.

Otomasyon sisteminin bulunduğu gümrüklerde; muayene için yukarıdaki işlemlerin hiç birisine gereksinim yoktur. Tescil onayı yapıldıktan sonra sistem kendiliğinden muayene kriterlerini, yöntemini ve muayene memurlarını belirleyecektir.

İhracata Konu Eşyanın Muayenesi ve Yüklenmesi

İhracata konu olan eşyanın muayenesi, sundurma ve antrepolarda, gümrük idaresinin göstereceği mahallerde, ihracatçı firmanın göstereceği mahallerde ve taşıt üzerinde yapılabilir.

Eşyanın muayene yeri belirlendikten sonra, muayene memuru muayene işlemini aşağıdaki sıraya göre yapar. Bunlar;

Kabul ve tescil memurunun inceledikleri belgelerin beyannameye ve beyana uygun olup olmadığı belirlenir.
Belge incelemesi sonunda sorun olmaması halinde, muayene için eşyanın bulunduğu yere gidilir. Muayene mümkün olduğunca ihraç malına zarar vermeden ve idare amirinin işaret ettiği şekil ve usulde yapılır. Muayene sırasında eşyanın kap sayısı, marka ve numarası, cinsi, türü, niteliği, miktar ve değer açısından beyana uygun olup olmadığı saptanır. Malın yasak veya sınırlamalara tabi olup olmadığı kontrol edilir. Sonuçta muayene neticeleri beyannamenin inceleme tablosunda gösterilir.
Muayene sonucunda eğer beyanın doğruluğuna kanaat getirilirse, eşya kolcu nezaretine verilir. Kolcu ihracata konu olan malın sevk aracına yüklenmesine nezaret eder. Eşya ambalajlarının sayısı, marka ve numaraların beyana uygunluğu ile eksik veya fazlalıkların olmamasına kolcu dikkat eder.
İhraç eşyası nakliye aracına tamamen yüklendikten sonra, Gümrük Beyannamesi kolcu tarafından imzalanır ve muayene memuruna geri verilir. Muayene memuru da; yüklemenin uygun olduğunu beyanname üzerine şerh düşerek, beyannameyi çıkış servisine verir.

Çıkış işlemleri tamamlandıktan sonra Gümrük Beyannamesinin ihracatçı firmaya ait olan üç numaralı nüshası, firma görevlisine (muhatabına, temsilcisine veya gümrük müşavirine) iade edili

İhracatta Gümrük İşlemleri