Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi Nedir?
Yazı İçi Başlıklar
4458 Sayılı Gümrük Kanunu‘nun 10, 40 ve 71’inci maddeleri ile Gümrük Yönetmeliği’nin 45, 139, 140 ve 143’üncü maddeleri kapsamında boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkânı olmayan sürekli akış hâlinde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Serbest dolaşıma giriş rejiminin esasını anlamak için, ilk olarak serbest dolaşımda bulunan eşya kavramının tanımlanması gerekmektedir.
Serbest dolaşımda bulunan eşya ilk olarak kullanılan girdilerin yerli olup olmadığına bakılmaksızın Türk menşeli sayılan eşyaları kapsar.
Böylece kanun Türkiye’de çıkarılan madenleri, üretilen bitkisel ürünleri, yetiştirilen hayvanları, bu hayvanlardan elde edilen ürünleri, avlanan hayvanları, Türk bandıralı araçlar tarafından karasuları dışında tutulan ve bu gemilerde tutularak işlenen balıkları, karasuları dışındaki denizlerden münhasır işleme hakkına sahip olunarak çıkarılan maden ve petrolü ve belirtilen eşyaların türevlerinin Türk menşeli sayılacağını öngörmüştür.
Serbest dolaşımda bulunan eşya kavramının ikinci önemli grubunu ise, yurt dışından gelen ve serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak Türkiye Gümrük Bölgesine sokulan eşyalar oluşturmaktadır.
Buna göre eşyalar, serbest dolaşıma girmiş eşyalar ve girmemiş eşyalar olarak ikiye ayrılmaktadır. Eşyanın bu durumu gümrük statüsü olarak adlandırılmaktadır.
Serbest dolaşımda bulunan eşya kavramının ikinci önemli grubunu ise, yurt dışından gelen ve serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak Türkiye Gümrük Bölgesine sokulan eşyalar oluşturmaktadır.
Buna göre eşyalar, serbest dolaşıma girmiş eşyalar ve girmemiş eşyalar olarak ikiye ayrılmaktadır. Eşyanın bu durumu gümrük statüsü olarak adlandırılmaktadır.
Serbest dolaşım, eşyanın gümrük statüsü ile ilgili bir kavramdır.
Eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ve diğer mali yükümlülüklerin yerine getirilmesi ile mümkündür.
Bu şekilde eşyaya serbest dolaşım statüsü kazandırılarak, kesin ithalatı gerçekleştirilmektedir.
Serbest dolaşıma giriş rejimi, mevcut ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasını, ithalat için gerekli diğer işlemlerin tamamlanmasını ve vergi ve diğer mali yükümlülüklerin ödenmesini gerektirir.
Eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ve diğer mali yükümlülüklerin yerine getirilmesi ile mümkündür.
Bu şekilde eşyaya serbest dolaşım statüsü kazandırılarak, kesin ithalatı gerçekleştirilmektedir.
Serbest dolaşıma giriş rejimi, mevcut ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasını, ithalat için gerekli diğer işlemlerin tamamlanmasını ve vergi ve diğer mali yükümlülüklerin ödenmesini gerektirir.
Serbest dolaşıma giriş rejimi açısından eşyalar;
-
İthalatı yasak mallar,
-
İthalatı belli kurum ve kuruluşlarca yapılacak mallar,
-
İthalatı izne tabi mallar olmak üzere üç şekilde ele alınmıştır.
İthalat yasağı koyulmamış her türlü eşya serbest dolaşıma giriş rejimine alınabilir. Ancak, ithalatı yasaklanmış mallar kesinlikle serbest dolaşıma alınmamaktadır. Benzer biçimde, özel kanunları gereği ithalatı belli kurum ve kuruluşlara bırakılmış eşyaların ithalatı bu kuruluşlar veya yetkilendirilen diğer kuruluşlarca serbest dolaşıma alınabilmektedir, ithalatı izne tabi eşyaların izin verilenlerce serbest dolaşıma sokulması gerekir, ithalatı ön izne bağlı mallar, gerekli ithal izinleri alınmadan ve tabi oldukları mevzuata uygunlukları kontrol edilmeden serbest dolaşıma alınmazlar.
Serbest dolaşıma giriş rejiminin amacı, bütün ithalat formalitelerinin yerine getirilmesi ve böylece eşyanın dahildeki diğer ürünler gibi alınıp satılabilmesinin sağlanmasıdır. Türkiye’ye eşya girişi sağlayan diğer rejimler, eşyaya bu imkanı sağlamazlar. Bu noktada bu rejimin diğer rejimlere göre farklı yanları aşağıdaki şekilde ifade edilebilir.
-
Dahilde işleme rejiminde, eşyanın bir ameliyeye tabi tutulduktan sonra yeniden ihracını gerektirir.
-
Gümrük kontrolü altında işleme rejimi, eşyanın işleme faaliyetinden sonra serbest dolaşılma sokulmasını gerektirir.
-
Antrepo rejiminde, eşyanın belirli bir süre muhafaza edildikten sonra ileri bir tarihte serbest dolaşıma sokularak pazara girmesi ve yeniden ihraç edilmesi
-
Transit rejiminde, eşyanın belirli bir süre içinde gümrük gözetimi altında bir noktadan başka bir noktaya taşınması
gibi farklılıklar serbest dolaşıma giriş rejimi ile diğer rejimler arasındaki farkları ortaya koymaktadır.
Serbest gümrük rejimine eşyanın dahil edilmesinin istenmesi durumunda aşağıdaki şartların sağlanmış olması gerekmektedir.
Başvuru Koşulları
-
Bir vergi numarasına sahip olunması
-
Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine gelmesi
-
Eşyanın mülkiyet hakkını temsil eden konşimento, CMR, yük senedi ile ticari faturanın temin edilmesi
-
Yasal süresi içerisinde müracaat edilmesi
Gerekli Belgeler
-
Eşyaya ait fatura
-
Eşyanın teslim şekline göre navlun faturası ve/veya sigorta poliçesi.
-
İthal eşyasına ait Kıymet Bildirim Formu
-
Eşya bedelinin ödenmesine dair ilgili banka yazısı/dekontu (eşya bedelsiz gönderilmiş ise buna gerek yoktur)
-
Eşyanın tercihli tarife uygulamasından yararlanması halinde gerekli belgeler,
-
Eşyanın laboratuvar veya ekspertize tabi tutulması durumunda buna ilişkin raporlar,
-
Eşyanın ithali için Dış Ticaret Rejimi uyarınca aranması gereken belgeler var ise, buna ilişkin belgeler.
Serbest dolaşıma giriş rejimi çerçevesinde beyanda bulunmak için; deniz yoluyla gelen ve geçici depolama yerine konulan eşya için, özet beyan verildiği tarihten itibaren 45 gün, diğer bir yolla gelen eşya ise 20 gün içinde serbest dolaşıma giriş rejimi için beyanda bulunulması zorunludur.
Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi